5 yıllık kiracının kira artışı tekrar gündeme gelen kira bedeline %25 zam yasağının süresinin uzatılacağına ilişkin açıklamalardan sonra merak konusu oldu. Geçtiğimiz yıl Haziran ayında getirilen bu yasak ile yeni kira döneminde kira bedeline yapılacak zammı %25 ile sınırlayan karar verilmiş olup, 2023 Temmuz ayında yasağın sona ereceği belirtilmişti. Ancak günümüz ekonomisinin hali pür melali sebebiyle olacak ki Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı yaptığı açıklama ile söz konusu artış sınırlamasının tekrar uzatılabileceğini belirtti. TÜİK’in açıkladığı enflasyon oranı %50’ye dayanmışken kira bedeline yapılacak zammın %25 ile sınırlandırılması bir yandan ev sahiplerini mağdur ederken, maaşına enflasyon oranında zam yapılmayan kiracılar da neredeyse kirasını ödeyemeyecek duruma gelmesi yönünden mağdur olmaktadır.
Makalemizde kira artışına yapılacak %25 zam sınırlamasının 5 yıllık kiracının kira artışı kapsayıp kapsamadığı üzerine genel bilgiler verilecektir. Yazımızda TBK’da bulunan düzenlemeler çerçevesinde 5 yıllık kiracının kira artışı yönünden genel bilgiler verileceğinden, bu bilgiler hukuki danışmanlık niteliğinde değildir. Kendi somut olayınıza ilişkin bilgi edinmek için Ankara gayrimenkul avukatı ile çalışmanızı, Ankara avukat & danışmanlık hizmeti almanızı tavsiye ederiz.
5 yılını dolduran kiracının kira bedeli TBK m. 344/3 kapsamında belirlenir. Bu madde gereğince, taraflarca kira artışına ilişkin bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, 5 yıldan uzun süreli ya da 5 yılın sonunda yenilen kira sözleşmesinde ve bundan sonraki 5 yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hakim tarafından TÜFE 12 aylık ortalamalara göre değişim oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önüne alınarak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir.
Söz konusu %25 sınırı ise TBK’ya eklenen geçici 1. madde ile getirilmiştir. Ancak düzenlemede TBK m. 34/2 gereğince hakim tarafından verilecek kararlar bakımından da uygulanır denilmektedir. Buradaki önemli husus TBK m. 344/2’de tarafların yenilenen dönemlerde kira artışına ilişkin hiç anlaşma yapmamış olmaları halinde hakimin belirleyeceği kiraya dair esaslar düzenlenmiştir. Ancak 5 yıl sonra kira artışının yasal dayanağı TBK 344/2 değil, TBK m. 344/3’tür.
5 yılını doldurmamış olan kiracılar için durum bu şekilde olup, somut olayınıza ilişkin daha detaylı bilgi edinmek için Ankara avukat & danışmanlık hizmeti almanızı öneririz.
Kanun koyucu geçici maddenin düzenlenmesi sırasında TBK m. 344/2’de denildiği gibi kira artış oranı sözleşmelerinde belirtilmeyen kişilerin yeni kira dönemi için hakim kararıyla belirleyeceği kira artışlarında %25 sınırının uygulanacağını söylemesine rağmen, 5 yıl ve üzeri kiracılarla ilgili düzenlemeyi içeren TBK m. 344/3’e göre hakim kararıyla belirlenecek kiraları da kapsayacağına ilişkin açık bir düzenleme yapılmamıştır. Bu da TBK m. 344/3’e göre belirlenen 5 yıl ve üzeri süredir kiracı olanlara %25 sınırının uygulanmayacağını göstermektedir. Yaşanan enflasyon sebebiyle her yıl üst sınırdan kiraya zam yapılsa da sıfırdan kiraya verildiğindeki fiyat ile arasında uçurum meydana geliyor. Bu nedenle kiracı 5 yılı doldurmuşsa, kiraya verenin anlatıldığı gibi bir mağduriyet yaşamaması adına TBK m. 344/3’e başvurması kiraya verenin lehine olacaktır.
Elbette ki somut olayda çok daha farklı durumlarla karşılaşılabilmektedir. Yukarıda bahsedilen bilgiler 5 yıllık kiracının kira artışı hakkında genel bilgiler olup, detaylı bilgi edinmek istiyorsanız Ankara avukat & danışmanlık hizmeti ile iletişime geçerek tecrübeli bir Ankara gayrimenkul avukatı ile çalışmanızı tavsiye ederiz.
Hayır, 5 yılı dolduran kiracıların kira artışı TBK m. 344/3 kapsamında olması sebebiyle geçerli değildir.
Taraflar kira bedeline ilişkin bir anlaşma yapmamışsa m.344/2’deki TÜFE endeksli üst sınır değil geçici madde ile getirilen %25 oranındaki üst sınır uygulanacaktır.