Kıdem tazminatı, bir iş yerinde belirli bir süre çalışmış olan işçinin, iş sözleşmesinin belirli nedenlerle sona ermesi halinde işveren tarafından ödenen bir tazminattır. Kıdem tazminatı, işçinin İş Kanunu’nda öngörülen asgari çalışma süresinin doldurulması ve İş Kanunu’nda öngörülen nedenlerden biriyle iş akdinin sona ermesi halinde işçinin çalıştığı hizmet süresiyle (yani özetle kıdemiyle) ve ücretiyle orantılı olarak işverenin ödemekle yükümlü olduğu bir tazminat türü olarak İş kanununda yerini almıştır. Yani kıdem tazminatı alabilmek iş yerinde geçirdiğin süreye bağlı olarak değişen ve sadece belli durumlarda alınabilen bir ücret olarak karşımıza çıkmaktadır.
Kıdem Tazminatı Şartları
Kıdem tazminatı çalışan her işçiye her koşulda tanınmış olan bir hak olarak anlaşılmamalıdır. Kıdem tazminatı günümüzde her ne kadar işçinin lehine olan bir tazminat çeşidi olarak görülse de işçinin buna hak kazanabilmesi adına İş Kanunu’nda öngörülen şartların sağlaması gerekmektedir. Bu şartlar aşağıda sıralanmıştır. İşte o şartlar:
A)Aynı İş Yerinde En Az 1 Yıl Çalışmış Olmak:
İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için aynı işverenin işyeri veya işyerlerinde en az 1 yıl sürekli çalışmış olması gerekmektedir.
1 yıldan az çalışan işçiler bakımından kıdem tazminatı söz konusu olmayacaktır.
B)İş Sözleşmesinin Belli Nedenlerle Sona Ermesi:
İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için İşvereni tarafından haklı bir neden olmaksızın işten çıkarılması gerekmektedir. Yani işçi kıdem tazminatına dayanak olarak işveren tarafından yapılan haksız fesihi öne sürmelidir. Veyahur işçinin kendisi iş sözleşmesini haklı bir nedene dayalı olarak feshetmelidir. Örneğin, iş yerinde sağlığı tehlikeye atan bir durum varsa veya işveren tarafından ücretler gecikmeli olarak yatırılıyorsa Bununla birlikte Emeklilik, evlilik (kadın çalışanlar için) veya askerlik gibi durumlarda kıdem tazminatına hak kazanılacaktır.
C)İş Kanunu’na Tabi Olmak:
Kıdem tazminatı, İş Kanunu’na tabi çalışanlar için geçerli bir tazminat türüdür. Bazı özel sektör çalışanları veya kamu çalışanları farklı yasal düzenlemelere tabi olabilir. Kıdem tazminatı hakkından faydalanabilmek için İş Kanununa tabi olmak gerekmektedir
Kıdem Tazminatı Hesaplaması
Kıdem tazminatı, çalıştığın her tam yıl için bir brüt maaş tutarında hesaplanır. Bu brüt maaşa yol, yemek, aylık yardımlar ve düzenli yapılan prim ödemeleri de dahildir. Örnek vermek gerekirse 01.01.2020 yılında işe başlayan Halil; 01.01.2029 yılında iş sözleşmesini haklı nedenle feshederse 01.01.2029 dönemindeki brüt maaşı olan 70.000 TL ‘yi çalışma dönemi olan 9 ile çarparak bulacaktır. İşte bu bedel işçinin kıdem tazminatı miktarıdır. Yani işçi ne kadar uzun süre çalışırsa kıdem tazminatı da o kadar yüksek bir değere tekabül edecektir. Kıdem tazminatı bir işçinin alın teri anlamı taşımaktadır. İş sözleşmesinin feshi noktasında hak ve menfaat kayıplarının önüne geçmek adına mutlaka bir Ankara avukat hukuki danışmanlığı alınmalıdır. Bu sayede etkin ve hızlı bir şekilde alacaklarınıza kavuşursunuz.
Kıdem Tazminatı Tavanı 2025
2025 yılı kıdem tazminatı tavanı, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenmekte ve memur maaş katsayısına göre güncellenmektedir. İşte 2025 yılı için belirlenen kıdem tazminatı tavanı:
01.01.2025 – 30.06.2025 dönemi: 46.655,43 TL
Kıdem Tazminatı Tavanı Nedir?
Kıdem tazminatı tavanı, bir çalışanın kıdem tazminatı hesaplanırken dikkate alınabilecek en yüksek brüt maaş tutarını ifade eder. Yani, maaşınız bu tutarın üzerinde olsa bile, kıdem tazminatınız bu tavan üzerinden hesaplanır. Örnek vermek gerekirse 3 sene süre ile çalıştınız ve son brüt maaşınız 66.000 TL; Bu halde 66.000,00×3 yerine 46.655,43×3 işlemi yapılarak kıdem tazminatı hesaplanacaktır. Ankara iş avukatı danışmanlığı alarak işçilik alacaklarının eksiksiz hesaplanılması ve işverenden talep edilmesi noktasında kolaylık sağlayacaktır.
Kıdem Tazminatı Zaman Aşımı Süresi Ne Kadardır?
Kıdem tazminatı zaman aşımı süresi, 25 Ekim 2017’de yapılan bir yasa değişikliği ile 5 yıla indirilmiştir. Bu değişiklikten önce bu süre 10 yıldı.
Özetle:
- Kıdem tazminatı zaman aşımı süresi: 5 yıl
- Bu süre, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar.
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Bu bölümde adım adım kıdem tazminatının nasıl hesaplanıldığı anlatılacaktır.:
1. Brüt Maaşını Bul:
- Kıdem tazminatı hesaplamasında brüt maaş dikkate alınır. Brüt maaş, vergi ve kesintiler yapılmadan önceki maaşındır.
- Brüt maaşına ek olarak düzenli olarak aldığın yemek, yol gibi yan ödemeler de varsa, bunlar da brüt maaşına dahil
2. Çalışma Süreni Hesapla:
- Kıdem tazminatı, aynı iş yerinde çalıştığın her tam yıl için ödenir.
- Örneğin, 3 yıl 5 ay çalıştıysan, 3 yıl üzerinden kıdem tazminatı hesaplanır. Ve buna ek olarak 5 aylık süre için de orantılı olarak tazminat alırsın.
3. Hesaplama:
- Her tam yıl için 1 brüt maaş tutarında kıdem tazminatı alırsın.
- Örneğin, brüt maaşın 000 TL ise ve 3 yıl çalıştıysan, 30.000 TL kıdem tazminatı alırsın.
- Tam yıl dışında kalan aylar için de orantılı olarak tazminat hesaplanır.
Örnek:
- Brüt maaşın: 000 TL
- Çalışma süren: 3 yıl 5 ay
- Kıdem tazminatı: 3 yıl x 000 TL = 30.000 TL
- 5 aylık süre için de yaklaşık 166 TL tazminat alırsın.
- Toplam kıdem tazminatı: 166 TL
Kıdem Tazminatının Ödenmesi
Kural olarak kıdem tazminatı iş akdinin sonlandırıldığı anda ödenmesi gerekmektedir. Fakat günümüzde sıklıkla karşılaştığımız bir diğer durum yazılı veya sözlü olarak işçiden muvafakat alınması suretiyle ödenebileceği hususudur.
Ne yazık ki İş Kanunu’nda kıdem tazminatının verilmesi hususunda belirlenmiş kesin bir süre bulunmamaktadır. Uygulamada kıdem tazminatı işe son verme ve iş akdinin feshedilmesiyle birlikte yapılması gerekmektedir. Ancak günümüzde sıklıkla karşılaştığımız bir durum olan işçi işverene bu ödemeyi yapması konusunda belirli bir zaman öngörebilmektedir. İşçi dilerse öngördüğü bu zamanı işveren ile birlikte ortak karar alarak da yapabilmekte iken tek başına da yapabilmektedir.
İşçi ve işveren anlaştıktan ve kıdem tazminatı belirli bir vadede ödendikten sonra herhangi bir sıkıntı bulunmamaktadır. İş sözleşmesinin feshinden önce ve sonrasında sürecin Ankara iş avukatı aracılığı yürütülmesi arabuluculuk ve dava aşamalarında haklarınızı eksiksiz almanıza fayda sağlayacaktır.
İşçi Hangi Hallerde Kıdem Tazminatı Almaya Hak Kazanır?
1. Aynı İş Yerinde En Az 1 Yıl Çalışmış Olmak:
- Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için aynı işverenin işyeri veya işyerlerinde en az 1 yıl sürekli çalışmış olman
- 1 yıldan az çalışanlar kıdem tazminatı
2. İş Sözleşmesinin Belli Nedenlerle Sona Ermesi:
- İşveren tarafından haklı bir neden olmaksızın işten çıkarılman durumunda:
İşveren seni durduk yere işten çıkarırsa, kıdem tazminatı alma hakkın doğar.
- Haklı nedenlerle işten ayrılman durumunda: Örneğin, iş yerinde sağlığını tehlikeye atan bir durum varsa veya işveren sana kötü davranıyorsa, haklı nedenlerle işten ayrılabilir ve kıdem tazminatı
- Emeklilik, evlilik (kadın çalışanlar için) veya askerlik gibi durumlarda: Bu gibi
durumlarda da işten ayrılırsan, kıdem tazminatı alma hakkın vardır.
3. İş Kanunu’na Tabi Olmak:
- Kıdem tazminatı, İş Kanunu’na tabi çalışanlar için geçerlidir. Bazı özel sektör çalışanları veya kamu çalışanları farklı yasal düzenlemelere tabi olabilir.
