Nasıl Marka Başvurusu Yapılır ve Marka Tecavüzüne Karşı Neler Yapılabilir?

           Fikri Mülkiyet Hukuku kendi içerisinde ikiye ayrılır; Telif Hakları(Fikri Haklar) ve Sınai Haklar.

Telif hakları; fikir ve sanat eserleri üzerindeki haklardır. Fikir ve sanat eserlerinin konusunu oluşturan eserler şunlardır; İlim ve edebiyat eserleri, Musiki eserler, Güzel sanat eserleri, Sinema eserleri, İşleme ve derleme eserler. Bunların dışında bir de bağlantılı haklar(komşu haklar), bilgisayar programları ve veri tabanları da telif haklarının konusunu oluşturmaktadır.

Sinai haklar; Sanayi ve endüstride kullanılabilen fikri ürünlere ilişkin olan işaretler ve adlar üzerindeki haklardır. Bu hakların konusunu da; Patentler, Faydalı modeller, Markalar(Sınai tasarımlar), Entegre devre topografyaları, Coğrafi işaretler, Yeni bitki çeşitleri, Ticaret ünvanları, Ticari sırlar oluşturmaktadır.

Marka Başvurusu Nasıl Yapılır ?

             Bir marka başvurusu, önceki marka sahibinin başvurunun tesciline açıkça muvafakat ettiğini gösteren noter onaylı belgenin kuruma(TPMK) sunulması halinde 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun marka tescilinde mutlak red nedenlerinin zikredildiği 5(1) inci maddesinin Ç bendi (aynılık veya ayırt edilemeyecek kadar benzerlik) nedeniyle reddedilemez. Dolayısıyla TPMK’ya bir bu şekilde bir form verilmesi gerekmektedir. Formun elektronik ortamda doldurulması, imzalanması ve noter tarafından onaylanması zorunludur. Ayrıca her marka başvusuru için ayrı bir muvafakat formu sunulması zorunludur. Muvafakate konu başvurunun/markanın tescil kapsamında bulunan bir kısım mal ve hizmetler için muvafakat verilmesi söz konusu olabileceği gibi tüm mal/hizmetler için muvafakat verilmesi pekala söz konusudur.

MARKA BAŞVURUSUNUN REDDEDİLMESİNE KARŞI NE YAPILMALI?

                Markalar ile ilgili olarak, başvuru yapan, reddedilen başvuruyla ilgili olarak kararın bildirim tarihinden itibaren iki ay içinde gerekçeli ve yazılı olarak TPMK’na itiraz edebilir.Tescil talebinin maddelere uygun olmadığı iddiasıyla üçüncü kişiler veya kapsamında önceki tarihli herhangi bir hak sahibi tarafından, başvurunun bültende yayımlandığı tarihten itibaren üç ay içinde gerekçeli ve yazılı itirazda bulunulabilir. Başvuru yapana itiraz yapıldığına ilişkin bilgi verilerek görüşü istenir.

MARKALAR ARASI AYIRT EDİCİLİK

              “Ayırt edici karakter önce marka kapsamındaki mal ve hizmetler açısından, ikinci olarak ilgili tüketicinin markayı algısı açısından incelenmelidir” (C-25/05 P Storck/OHIM [2006]; C-144/06 P Henkel/OHIM [2007]; C-304/06 P Eurohypo/OHIM [2008]).Markanın ayırt ediciliği, markanın temel fonksiyonunu yerine getirip getiremeyeceğine bağlıdır. Diğer bir ifadeyle, söz konusu işaretin ilgili tüketici tarafından “marka olarak algılanıp algılanmayacağı” önem taşır.

Bir marka başvurusunu değerlendirilirken en önemli konu iş ve faliyet konusudur. Örneğin eğitim alanında daha önce tescillenmiş bir markanın bulunduğunu esas aldığımızda aynı markanın eğitim sektöründe tescili imkansız olup, tescilsiz kullanımı halinde de fail hem marka tecavüzü davası ile tazminat riski altına girecek hem de 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 29. ve 30. maddelerine göre hapis ve adli para cezasına çarptırılabilecektir. Ancak eğitim konusunda tescillenmiş bir markanın benzer isimle örneğin gıda sektöründe yeniden tescili ise belirli şartlar altında mümkün gözükmektedir. Burada belirtmek gerekir ki; sektörü ne olursa olsun dünyaca tanınmış, Paris Sözleşmesi ve diğer uluslararası sözleşme ile şüpheye yer verilmeyecek şekilde tasnif edilmiş markaların hem tescil talebi resen reddedilecek ve kullanımı kendiliğinden bir marka tecavüzü vasfı taşıyacaktır.

Markanın Hükümsüzlüğü Davası

                 İlgili marka tescilinde SMK 4. ve 5. Maddelerinde düzenlenen mutlak ve nisbi red nedenlerinden birinin mevcut olması halinde, mahkeme tarafından markanın hükümsüzlüğüne karar verilir. Marka hükümsüzlük davası, dava tarihinde sicilde marka sahibi olarak kayıtlı kişilere veya hukuki haleflerine karşı açılır.

MARKA HAKKINDA TECAVÜZ

                 Marka hakkına tecavüz sayılan fiiller sırasıyla şu şekildedir:

• Marka sahibinin izni olmaksızın, markayı marka tescilinden doğan hakların kapsamına girmeyen şekilde (SMK m.7) kullanmak.
• Marka sahibinin izni olmaksızın, markayı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerini kullanmak suretiyle markayı taklit etmek.
• Markayı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerini kullanmak suretiyle markanın taklit edildiğini bildiği veya bilmesi gerektiği halde tecavüz yoluyla kullanılan markayı taşıyan ürünleri satmak, dağıtmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak, ihraç etmek, ticari amaçla elde bulundurmak veya bu ürünü dair sözleşme yapmak için öneride bulunmak.
• Marka sahibi tarafından lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek (SMK m.29).

Sınai Mülkiyet Hakkı Tecavüze Uğrayan Hak Sahibi, Mahkemeden Aşağıdaki Taleplerde Bulunabilir

• Fiilin tecavüz olup olmadığının tespiti
• Muhtemel tecavüzün önlenmesi
• Tecavüz fiillerinin durdurulması
• Tecavüzün kaldırılması ile maddi ve manevi zararın tazmini
• Tecavüz oluşturan veya cezayı gerektiren ürünler ile bunların üretiminde münhasıran kullanılan cihaz, makine gibi araçlara, tecavüze konu ürünler dışındaki diğer ürünlerin üretimini engellemeyecek şekilde elkonulması ve elkonulan ürün, cihaz ve makineler üzerinde kendisine mülkiyet hakkının tanınması
• Tecavüzün devamını önlemek üzere tedbirlerin alınması, özellikle masraflar tecavüz edene ait olmak üzere el konulan ürünler ile cihaz ve makine gibi araçların şekillerinin değiştirilmesi, üzerlerindeki markaların silinmesi veya sınai mülkiyet haklarına tecavüzün önlenmesi için kaçınılmaz ise imhası
• Haklı bir sebebin veya menfaatin bulunması halinde, masrafları karşı tarafa ait olmak üzere kesinleşmiş kararın günlük gazete veya benzeri vasıtalarla tamamen veya özet olarak ilan edilmesi veya ilgililere tebliğ edilmesi

                Yukarıda okumuş olduğunuz makalenin yazımında en büyük pay, arkadaşım dostum ve uzmanlığına büyük saygımın olduğu Av. Barış Gündüze aittir. Ona ait olan kanunabak.com internet sitesinden istifade edilmiş ve naçizane eklentilerimizle siz değerli okuyucularımıza sunulmuştur. Uzmanlık gerektiren, oldukça fazla teknik bilginin ve fazla uzmanın bilmediği bir alan olan Marka ve Patent Hukuku alanında mutlaka bir profesyonelden danışmanlık almanızı öneririz.