Soyadı Değiştirme, kişinin beğenmediği ya da artık taşımak istemediği adı ve ya soyadının belli şartlar halinde mahkeme ya da e devlet aracılığı ile değiştirilmesidir. Örneğin genel ahlaka uygun olmayan bir ad soyadı değiştirme için E devlet üzerinden "https://www.turkiye.gov.tr/nvi-il-ilce-idare-kurulu-karari-ile-ad-veya-soyadi-duzeltilmesine-iliskin-basvurularin-alinmasi “ linkine tıklayarak Nüfus ve vatandaşlık işlerine başvuru ile yapılmaktadır. Ayrıntılı bilgi için Ankara Avukat danışmanlığı almanızı öneririz.
E devlet üzerinden ad değişikli ve soyadı değiştirme son tarihi : 24 Aralık 2022 olarak belirlenmiştir.
5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun Geçici 11. maddesi uyarınca, 2525 sayılı Soyadı Kanununun 3. maddesine aykırı soyadları ile yazım ve imla hatası veya düzeltme işareti kullanılmamasından kaynaklanan anlam değişiklikleri bulunan, genel ahlaka uygun olmayan, toplum tarafından gülünç karşılandığı değerlendirilen ad ve soyadlarının il veya ilçe idare kurulu tarafından verilecek kararla değiştirilmesine yönelik başvuruyu kapsamaktadır. Ayrıntılı bilgi için Ankara Avukat danışmanlık hizmeti almanızı tavsiye ederiz. Yukarıda belirtilen gerekçeler dışında kalan ad ve soyadı değişikliği talepleri için mahkeme kararı alınması gerekmektedir.
Ad, kişiliğin ayrılmaz bir parçasıdır. Bu sebeple kişiler hukukuna tabidir. Soyad ise adın çeşitlerinden biri olan kişinin bir soya, aileye ait olduğunu ifade eden isimdir.
Soyadının değiştirilmesi TMK m. 27 ve Nüfus Hizmetleri Kanunu 35 ve 36. Maddelerinde düzenlenmiştir. Ancak burada dikkat edilmelidir ki “soyadının düzeltilmesi” ile “soyadının değiştirilmesi” davaları arasında bir takım farklılıklar vardır. Özellikle 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’na getirilen geçici madde 11 ile adın ve soyadın düzeltilmesi kolaylaştırılmıştır. 06.12.2019 tarihli bu ek maddeye göre üç yıl içerisinde 06.12.2022 tarihine kadar dava açmaksızın nüfus müdürlüğüne yazılı olarak başvuru yapılarak veya e-devlet üzerinden başvuru yapılarak soyadın düzeltilmesi mümkün olacaktır. Bu hizmet, 2525 sayılı Soyadı Kanununun 3. maddesine aykırı soyadları ile yazım ve imla hatası veya düzeltme işareti kullanılmamasından kaynaklanan anlam değişiklikleri bulunan, genel ahlaka uygun olmayan, toplum tarafından gülünç karşılandığı değerlendirilen soyadlarının il veya ilçe idare kurulu tarafından verilecek kararla değiştirilmesine yönelik başvuruyu kapsamaktadır. Bunun dışında kalan durumlar ise soyadın değiştirilmesi davası konusunu teşkil etmektedir.
TMK m.27 hükmüne göre adın değiştirilmesi, ancak haklı sebeplere dayanılarak hâkimden istenebilir; Nüfus Hizmetleri Kanunu m. 36/1-b hükmüne göre ise aklı sebeplerin bulunması hâlinde aynı konuya ilişkin düzeltme yapılması hâkimden istenebilir, denilerek adın değiştirilmesi hükümlerine tabi olan soyadın değiştirilmesi, “haklı sebebin” varlığı şartına bağlanmıştır. Haklı sebebin, somut olaya göre gerekli olması halinde, belge veya tanık ile ispat edilebilmesi lehe sonuç alınabilmesini kolaylaştırır.
“Somut olayda davacı tarafın dava dilekçesinde ileri sürdüğü hususlar dosyada toplanan kanıtlar ile mahkemenin gerekçeli kararında da belirlendİği üzere isim; kişinin ayrılmaz bir parçası olup, bununla anılıp tanınması, onun sahibi olan kişi tarafından benimsenmesi ile anlam ifade eder. İsmini benimsemeyen kişinin değiştirmek istemesi en doğal hakkıdır. Kişinin ailesi tarafından kabul edilmiş olan soyadı ile yaşamını sürdürmeye zorlamada hiç bir toplumsal yarar olamaz. Açıklanan bu gerekçe karşısında davanın kabulüne karar vermek gerekirken reddi yolunda hüküm kurulması doğru görülmemiştir.” Yargıtay 18. HD., 2014/9883 E., 2014/16110 K., 13.11.2014 tarihli kararı ile kişinin yaşadığı çevre itibarı ile soyadından rahatsızlık duymasını da haklı sebep olarak nitelendirmiştir.
“Evliliğin sonradan boşanma gibi nedenlerle ortadan kalkması hallerinde velayet hakkının sırf anneye verilmiş olması onun soyadının değiştirilmesi için haklı bir neden sayılmadığı gibi hukuki mevzuat da buna cevaz vermemektedir. Bir an için mevzuatın böyle bir duruma izin verdiği kabul edilse dahi sonradan gelişen sebeplerden dolayı çocuğun yararı açısından velayetin babaya yeniden verilmesi hallerinde bu kez baba, velayet hakkına dayanarak tekrar çocuğunsoyadını değiştirmek isteyecektir. Velayet hakkı kimde ise çocuk onun soyadını taşıyacak ise baba da bu haktan mahrum edilemez. Böyle bir uygulama ise nüfus kütüklerindeki kaydın güvenilirliği ve istikrarı zedeleyeceği gibi asıl bu gibi uygulamaların çocuğun ruh hali üzerinde çok derin ve etkili travma yaratacağı açıktır.” Yargıtay HGK., E. 2013/1755 K. 2015/1039 13.3.2015 tarihli kararı ile salt, velayetin annesinde olması haklı sebep olarak değerlendirilmemiştir.
“Somut olayda, velayet hakkına sahip davacı anne, soyadlarının farklı olmasından çocuğun rahatsız olduğunu ve anne ile aynı soyadını taşımak istediğini ileri sürmüş olup, davacı tanıkları da davalı babanın çocuğuna ilgisiz olduğunu, yaklaşık üç yıldır babanın çocuğunu görmeye gelmediğini, çocuğun birlikte yaşadığı anne ile aynı soyadını taşımamaktan rahatsız olduğunu, anne ile aynı soyadını taşımak isteğini sürekli dile getirdiğini, kendisini tanıtırken soyadını annenin soyadı olan "K2" olarak ifade ettiğini beyan etmişlerdir. Çocuğun soyadının annenin soyadı ile değiştirilmesi halinde çocuğun üstün yararı bakımından ruhsal gelişiminin olumsuz etkileneceği ileri sürülmediği gibi, az önce açıklanan tanık beyanlarından çocuğun soyadının annenin soyadı olarak değiştirilmesinin çocuğun üstün yararına olabileceği anlaşılmaktadır.” Yargıtay 2. HD., 2018/1306 E., 2018/4719 K., 09.04.2018 tarihli kararı ile çocuğun üstün yararının haklı sebep olarak nitelendirildiği görülmektedir.
Soyadı değiştirme davası; (teknik olarak) çekişmeli dava işidir ve kişiye sıkı sıkıya bağlı bir haktır. Bu sebeple bu hak şahsen kullanılmalıdır ve kullanmak için ayırt etme gücünün varlığı yeterlidir. Soyadını değiştirmek isteyen davacı, Nüfus Hizmetleri Müdürlüğü’ne karşı husumet yöneltilmelidir. Hak kaybı olmaması için Ankara Avukat aracılığı ile bu davayı açmanızı tavsiye ederiz.
Soyadı Değiştirme Davası; Nüfus Hizmetleri Kanunu m.36/1-a’ya göre soyadı değiştirme davası davacının yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli Asliye Hukuk Mahkemesinde açılmalıdır.
TMK m.27 hükmüne göre soyadı değişikliği halinde kişisel durum değişmez. Değiştirildiği nüfus siciline kayıt ve ilân olunur.
Nüfus Hizmetleri Kanunu m.36/1-b’ye göre soyadı değişikliği halinde eşin ve ergin olmayan çocukların soyadı da düzeltilir.
TMK m. 27’e göre soyadın değiştirilmesinden zarar gören kimsenin, bunu öğrendiği günden başlayarak bir yıl içinde değiştirme kararının kaldırılmasını dava etme hakkı vardır. İtiraz için Ankara Avukat danışmanlık hizmeti almanız hak kayıplarının önüne geçecektir. Ancak burada bahsi geçen zarar objektif bir zarar olmalıdır, takdiri hâkime aittir.
ANKARA NÖBETÇİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNE
DAVACI : Ad/ soyadı/ TC/ Adres
VEKİLİ : Av. Halil Kaan EMEKTAR Ziyabey Caddesi 1419 Sokak No:7/4 Balgat /Çankaya/ ANKARA
DAVALI : Nüfus Hizmetleri Müdürlüğü
KONU : Nüfus Hizmetleri Kanunu 36.madde hükmüne dayanarak, davacı müvekkilim …………….., velayeti kendisinde olan annesinin şuanki soyismi olan "Yücel" soyismini alması; bunun mümkün olmaması halinde annesinin kızlık soyismi olan "…………" soyismini almasına ilişkin talebimizden ibarettir.
AÇIKLAMALAR : Müvekkil; ………….' nin anne ve babası ……..Asliye Hukuk Mahkemesinin (Aile Mahkemesi sıfatıyla) 2012/……… esas 2012/….. sayılı kararı ile 20.02.2012 tarihinde anlaşmalı olarak boşanmışlardır. Bahsi geçen olaylar neticesinde müvekkil ………… kendisine istismarda bulunan babasının soyismini kullanmak istememekte, annesi ve annesinin ikinci evliliğinden olan kardeşi ile aynı soyismini taşımak istemektedir. Nüfus Hizmetleri Kanunu 36.madde hükmüne göre haklı sebeplerin bulunması hâlinde nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme yapılması hâkimden istenebilir. Bahsi geçen haklı sebepler neticesinde müvekkilim ……….'nin soyisminin annesinin ve kardeşinin şu anki soy ismi olan "yücel" olarak değiştirilmesini; bunun mümkün olmaması halinde annesinin kızlık soyismi olan "…….." olarak değiştirilmesini Sayın mahkememizden talep ediyoruz. DELİLLER : 1. Nüfus kayıt örneği, tanık, bilirkişi, yemin, keşif, Ankara Avukat ve sair her türlü yasal delil NETİCE VE TALEP : Yukarıda açıklamış olduğumuz nedenlerle müvekkil …………..’ nin soyisminin annesinin ve kardeşinin şuanki soyismi olan "yücel" olarak değiştirilmesini; bunun mümkün olmaması halinde annesinin kızlık soyismi olan "…….." olarak değiştirilmesini Sayın mahkememizden vekaleten talep ederiz. ..../..../...... DAVACI VEKİLİ Av. Halil Kaan EMEKTAR |
Mahkeme Kanalı ile Soyadı Değiştirme/ Ad Düzeltme davasının 2022 yılı için masrafı : 729,55 TL dir. E devletten başvuru yapılması halinde ücret alınmamaktadır.
Asliye Hukuk Mahkemesidir.
18 yaşından küçükler için ad, soyad değişikliği velayeti altında olan anne babası nezdinde mümkünüdür.