Trafik kazası sonrası tespit tutanağı nasıl düzenlenir, nelere dikkat edilmelidir hep birlikte inceleyelim. Trafik kazası sonrasında yapılacak yasal işlemleri bilmek, süreci doğru yönetmek açısından büyük önem taşır. Özellikle hasar tespiti, tutanak düzenlenmesi ve sigorta bildirimleri konusunda zamanında adım atmak, hak kayıplarını önlemeye yardımcı olur.
Trafik kazası geçiren sürücüler, eğer kazada yalnızca maddi hasar meydana gelmiş ve taraflar arasında anlaşma sağlanabiliyorsa, polis çağırmaksızın kendi aralarında Kaza Tespit Tutanağı düzenleyebilirler. 01.04.2008 tarihinden bu yana geçerli olan bu
uygulama sayesinde, ölüm ya da yaralanma olmayan ve sürücülerin ehliyet/sigorta bilgilerinin tam olduğu kazalarda tutanak tutmak mümkün hale gelmiştir. Ancak sürücülerden birinin ehliyetsiz veya alkollü olması, araçlardan birinin sigortasız olması, kazada yaralanma/ölüm olması gibi durumlarda tutanak taraflarca tutulmamalı; derhal polis veya jandarma gibi kolluk kuvvetleri çağrılarak resmi kaza
raporu tutulmalıdır. Bu genel bilgilerin ardından, trafik kazası sonrası izlenecek hukuki yolları başlıklar halinde açıklayalım:
Kaza tutanağı e-Devlet’ten Nasıl Alınır?
Kaza sonrası düzenlenen Kaza Tespit Tutanağı, artık e-Devlet sistemi üzerinden kolaylıkla sorgulanabilmektedir. 1 Ocak 2022 itibariyle, kolluk kuvvetlerince tutulan veya mobil uygulama üzerinden oluşturulan trafik kazası tutanaklarına e-Devlet Kapısı’ndan
erişim imkanı getirilmiştir. Bu sayede kazaya karışan taraflar, tutanaklarının dijital kopyasına ulaşarak detayları inceleyebilmektedir.
e-Devlet’ten kaza tutanağı almak için izlenebilecek adımlar:
1. e-Devlet’e giriş yapın: TC kimlik numaranız ve şifrenizle sisteme giriş yapın (veya mobil/elektronik imza gibi yöntemlerle kimlik doğrulayın).
2. Hizmeti bulun: Arama çubuğuna “kaza tespit tutanağı” yazarak aratın. Çıkan sonuçlardan “Polis/Jandarma Bölgesi Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağı Sorgulama (Gerçek Kişi)” hizmetini seçin. Tüzel kişilik için kaza tutanağı alacaksanız “Tüzel Kişi” versiyonunu seçmeniz gerekir.
3. Sorgulama yapın: İlgili sorgulama ekranında, size ait kazaları listelemek için istenen kriterleri seçin.
4. Tutanak bilgilerini görüntüleyin: Sorgu sonucu, 01.01.2022 tarihinden itibaren karıştığınız maddi hasarlı kazalar varsa bunları detaylarıyla
listeleyecektir. Buradan ilgili kazanın tutanak raporunu elektronik imzalı belge (PDF) olarak indirebilir veya yazdırabilirsiniz.
Bu e-Devlet hizmeti ile, kazaya ait tarih, yer, tarafların bilgileri ve kazanın detaylarını içeren resmi tutanağa ulaşmak mümkündür. Özellikle kaza sonrası sigorta süreçleri veya hukuki işlemler için tutanak gerektiğinde, vatandaşlar e-Devlet Kapısı üzerinden zaman
kaybetmeden bu belgeyi temin edebilmektedir. Trafik kazası sonrası tespit tutanağı konulu makalemizi okumaya devam edebilirsiniz.
Kaza tespit tutanağı nereye verilir?
Maddi hasarlı trafik kazası tespit tutanağı doldurulduktan sonra, sıradaki adım bu tutanağın ilgili yerlere iletilmesidir. Tutanak, öncelikle kazaya karışan araçların sigorta şirketlerine ulaştırılmalıdır. Sigortacılık mevzuatına göre, anlaşmalı tutanak usulüyle
kayda alınan kazalarda, tutanağın en geç 5 iş günü içinde sigorta şirketine bildirilmesi gerekmektedir. Aksi halde, tutanağın sigorta nezdinde geçerliliği kalmayabilir ve hasar talebiniz reddedilebilir.
Kazadan sonra doldurulan kaza tespit tutanağı, gerekli diğer belgelerle birlikte en geç beş iş günü içinde araç sahibinin trafik sigortasına iletilmelidir. Sigorta şirketi, gelen tutanak ve kaza fotoğrafları doğrultusunda hasar dosyasını açarak süreci başlatır.
Uygulamada, kazaya karışan her sürücünün kendi sigorta şirketine tutanağı iletmesi tavsiye edilir. Sigorta şirketine tutanakla birlikte ehliyet, ruhsat, zorunlu trafik sigortası poliçesi fotokopileri ve kazaya dair fotoğraflar gibi belgeler de sunulmalıdır. Sigorta şirketi bu belgelerle dosya açarak, hasar tespiti yapar ve tutanağı dijital olarak Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’ne (SBM) iletir. Tutanak sigorta şirketine ulaştıktan sonra genellikle ertesi iş günü SBM sistemine girilir. Sonuç olarak, kaza sonrası düzenlenen tutanak, doğrudan sigortaya teslim edilecek bir belgedir; herhangi bir resmi kuruma (emniyet, trafik şube vb.) fiziken götürülmesine gerek yoktur. Ancak elektronik ortamda tüm resmi merciler ve sigorta sistemi tutanağa bu şekilde erişebilmekte ve süreci takip edebilmektedir.
Kazadan 1 gün sonra tutanak tutulabilir mi?
İdeal olan, trafik kazası tutanağının kaza anında ve olay yerinde doldurulmasıdır. Bu sayede kazaya ilişkin bilgiler daha doğru şekilde kayıt altına alınır ve taraflarca imzalanır. Peki, bazı zorunlu sebeplerle tutanak hemen tutulamadıysa, ertesi gün tutanak tutmak mümkün müdür?
Mevzuata göre, maddi hasarlı kazalarda tutanak olabildiğince çabuk hazırlanmalıdır. Kazadan bir gün sonra da tutanak düzenlemek teknik olarak mümkündür, ancak bu durum bazı riskler taşır. Öncelikle, aradan zaman geçmesi nedeniyle kazaya ilişkin kanıtların bütünlüğü bozulabilir; yol durumu değişebilir veya araçlar onarılmaya başlanabilir. Tutanak geç doldurulduğunda, kaza anına dair fotoğraf
ve tanık beyanlarının sunulması önem kazanır. Sigorta şirketleri, olaydan bir gün sonra hazırlanan tutanağa temkinli yaklaşabilir; gecikmeli tutanak bazı sigortacılar tarafından kabul edilmeyebilir veya ek kanıt talep edilebilir. Bu yüzden, kazadan sonra imkan varsa tutanak aynı gün doldurulmalı, ertesi güne bırakılmamalıdır.
Özetle, 1 gün sonra tutanak tutmak hukuken tamamen geçersiz sayılmasa da pratikte süreci zorlaştırabilir. Eğer zorunlu bir gecikme yaşandıysa, tarafların kazayı tüm ayrıntılarıyla hatırlayıp tutanağa işlemesi ve mutlaka kazaya ait fotoğrafları eklemesi gerekir. Ayrıca tutanak en geç 5 iş günü içinde sigortaya iletilmelidir (bu süre kazanın olduğu günden itibaren sayılır). Yine de, gecikme olması halinde bir avukata danışmak ve sigorta şirketini önceden bilgilendirmek olası sorunları önlemeye yardımcı olabilir. Ankara gibi büyük şehirlerde yaşanan kazalarda, süreçte aksaklık yaşamamak için gerektiğinde Ankara avukat ya da Ankara araç değer kaybı avukatı desteğiyle hareket etmek, haklarınızı koruma altına alacaktır. Ankara araç değer kaybı avukat desteği alarak süreci yönetmek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Kaza detayları nasıl öğrenilir?
Kaza sonrası, taraflar ve sigorta şirketleri açısından önemli bir konu da kazaya ilişkin tüm detayların ve işlemlerin takibidir. Düzenlenen tutanak ve diğer belgeler neticesinde, sigorta şirketleri kazayı SBM (Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi) sistemine kaydeder. Kazaya ait tüm bilgiler – tarafların beyanları, araç hasar fotoğrafları, tutanağın kendisi – SBM’nin dijital sistemine işlenir[17]. Böylece hem sigorta şirketleri
hem de kazaya karışan sürücüler bu sistem üzerinden dosyanın durumunu takip edebilir.
Kaza detaylarını öğrenmenin birkaç yolu vardır:
Tutanak Raporu: Sizde bulunan kaza tespit tutanağı zaten kazanın tarih, saat, yer, taraf bilgileri ve kazanın çizimi gibi detaylarını içerir. Tutanak sizde yoksa,yukarıda belirtilen şekilde e-Devlet’ten barkodlu bir kopyasını alabilirsiniz.
Sigorta Şirketi ve SBM Sorgulaması: Kaza dosyanız açıldıktan sonra, sigorta şirketinizin hasar departmanını arayarak veya online hasar sorgulama sistemini kullanarak dosyanız hakkında bilgi alabilirsiniz. Ayrıca SBM’nin “Kaza Tespit Tutanağı Sorgulama ve İtiraz” ekranından, tutanağınızın sisteme girilip girilmediğini ve kusur oranı değerlendirmesinin sonuçlanıp sonuçlanmadığını öğrenebilirsiniz[19][17]. SBM sistemi, kazadaki tarafların kusur oranlarını belirleyip sigortalılara SMS/E-posta ile bildirim de yapmaktadır[20]. Dolayısıyla, e-
Devlet üzerinde yer alan “Trafik Poliçe ve Hasar Bilgileri Sorgulama” hizmetini kullanarak veya doğrudan SBM’nin web sitesindeki sorgulama ekranına plaka/TCKN bilgilerinizi girerek, kazanızın detaylarına ve sigorta sürecinin ilerleyişine dair güncel verilere ulaşabilirsiniz.
Polis Raporu (Varsa): Kazaya polis ekipleri müdahale ettiyse ve bir trafik kaza raporu düzenlendiyse, bu resmi raporu ilgili trafik biriminden temin ederek inceleyebilirsiniz. Polis tarafından tutulan raporlara da artık e-Devlet üzerinden “Sürücü Trafik Kazası Barkodlu Belge Sorgulama” hizmeti ile erişmek mümkündür. Bu raporlar genellikle daha kapsamlı olup kazanın hukuki boyutu açısından kritik bilgiler içerebilir. Tüm bu bilgiler ışığında, kazanın nasıl meydana geldiğine dair kusur dağılımı (%0, %50, %100 gibi) ve hasarın boyutu ortaya çıkacaktır. Özellikle araç değer kaybı gibi kaza sonrası ortaya çıkan maddi kayıpların tespiti için, kaza detaylarının net olarak bilinmesi gerekir. Eğer aracınızın ikinci el piyasa değerinde kazadan ötürü düşüş meydana geldiyse, bu değer kaybı talebini sigorta şirketine yöneltebilir veya yasal yollardan talep edebilirsiniz. Bu süreçte alanında uzman bir Ankara araç değer kaybı avukat ile çalışmak, hem kazanın teknik detaylarının doğru değerlendirilmesi hem de güncel mevzuata göre haklarınızın savunulması açısından faydalı olacaktır. Ankara araç değer kaybı avukat desteği alarak süreci yönetmek için bizimle iletişime geçin.
Trafik kazası kaç gün içinde bildirilmelidir?
Trafik kazasının ilgili mercilere bildirim süreleri, kazanın niteliğine göre değişmekle birlikte, sigorta bildirimi açısından belirli bir yasal süre bulunmaktadır. Zorunlu trafik sigortası poliçenize, kaza gerçekleştikten sonra en geç 5 iş günü içinde kazayı
bildirmeniz gerekmektedir. Uygulamada, kaza tespit tutanağının 5 iş günü kuralına uygun şekilde sigortaya ulaştırılması bu bildirimin yerine getirilmesi anlamına gelir. Eğer kaza bildirimi bu süre zarfında yapılmazsa, sigorta şirketi hasarı karşılamayı reddedebilir ve hak sahibi, zararın tazmini konusunda sıkıntı yaşayabilir. Diğer yandan, ölüm veya yaralanmanın olduğu ciddi kazalarda, zaten derhal kolluk
kuvvetlerine haber verileceğinden, polis/jandarma bildirimi anında yapılmış olur. Bu gibi durumlarda da (veya tutanakla çözülse bile maddi hasarlı kazalarda da) sigorta şirketine bildirim yine makul süre içinde (tercihen ilk 5 gün içinde) yapılmalıdır. Özetle, trafik kazası sonrasında 5 iş günü kuralı kritik öneme sahiptir: Hem kendi sigortanıza durumu aktarmanız hem de karşı tarafın sigortasının zararınızı karşılaması için bu zaman dilimine riayet edilmelidir. Belirtmek gerekir ki, kaza sonrasında sigortaya bildirim yapılmasa bile, hukuki tazminat hakları tamamen ortadan kalkmaz; Türk Borçlar Kanunu uyarınca kazanın öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl (ve kaza tarihinden itibaren 10 yıl) içinde karşı tarafa karşı maddi/manevi tazminat davası açılabilir. Ancak sigorta teminatından hızlı ve sorunsuz yararlanabilmek için, kazayı vakit kaybetmeden ilgili sigortacınıza haber vermek en doğru yaklaşım olacaktır.
Sonuç: Trafik kazası sonrasında izlenecek hukuki yollar; tutanak tutulması, belge temini, sigorta bildirimi ve hak taleplerinin takibi şeklinde özetlenebilir. Her adımda doğru ve eksiksiz hareket etmek, ileride doğabilecek anlaşmazlıkları önleyecek ve mağduriyetinizi en aza indirecektir. Unutmayın, ciddi bir kazanın ardından hem maddi hasarların giderilmesi hem de değer kaybı gibi taleplerin alınabilmesi için yasal süreler ve prosedürler büyük önem taşır. Gerektiğinde, özellikle Ankara’da meydana gelen kazalar için deneyimli bir Ankara avukat ya da Ankara araç değer kaybı avukat desteği alarak süreci yönetmek, hem hukuki güvence sağlayacak hem de haklarınızın tam
olarak korunmasına yardımcı olacaktır.
