Araç mahrumiyet bedeli veya halk arasındaki adıyla yattı parası; trafik kazası veya başka bir nedenle aracınızın kullanılamaz hale gelmesi durumunda, ulaşım ihtiyacınızı karşılamak için başka bir araç kullanmanız gerekebilir. İşte bu noktada devreye araç mahrumiyet bedeli girer. Araç mahrumiyet bedeli kazaya karışan ve onarım sürecinde aracını kullanamayan kişilerin, bu süre zarfında katlandığı araç kiralama maliyetinin karşılığıdır. Bu tazminat, mağdurun araçsız kaldığı dönemdeki ulaşım ihtiyacını karşılamak için devreye girer ve tamir süresince aracını kullanmayan kişinin araç kiraladığına ilişkin ispat şartı aranmaz. Çünkü aracının kullanmayan kişi tamir sürecinden önce bir araca sahipti ve aracını kullanma imkanı bulunmaktaydı.
Araç Mahrumiyet Bedeli Hesaplama
Araç Mahrumiyet Bedeli Nedir? (2025 Güncel Rehber)
Araç mahrumiyet bedeli, bir trafik kazası sonucunda aracın kullanılamaz hale gelmesi veya onarım süresince aracın sahibinin aracından mahrum kalması nedeniyle talep edilebilen tazminat türüdür. Yani araç sahibinin, aracını günlük hayatında ya da işinde kullanamamasından kaynaklanan kullanım kaybı zararı için ödenen bedeldir. Özellikle ticari araç sahipleri için araç mahrumiyet bedeli büyük önem taşır. Çünkü araç, işin devamlılığını sağlayan en önemli unsurdur ve kullanılamaması durumunda doğrudan kazanç kaybı ortaya çıkar. Hukuki destek ve Ankara Avukat hizmeti için iletişime geçebilirsiniz.
İkame Araç Bedeli Ne Anlama Gelir?
İkame araç bedeli, halk arasında “aracın yatma bedeli” olarak da adlandırılır. Kaza veya arıza sonrası aracın serviste kaldığı süre boyunca, mağdurun alternatif bir araç kiralaması gerekliliğinden doğan ekonomik kayıpları karşılamayı amaçlar. İkame bedeli alabilmek için mutlaka araç kiralanmış olması gerekmez. Yargıtay kararlarına göre, kiralama yapılmasa bile aracın serviste kaldığı süre için benzer bir aracın rayiç kira bedeli esas alınarak tazminat talep edilebilir.
İkame Araç Nedir?
İkame araç, bir trafik kazası, arıza veya bakım nedeniyle aracın kullanılamaz hale gelmesi durumunda, sigorta şirketi ya da kasko tarafından geçici olarak tahsis edilen yedek araçtır. “İkame” kelimesi, “yerine koyma, yerine geçme” anlamına gelir. Dolayısıyla ikame araç, aracınız serviste olduğu sürede ulaşım ihtiyacınızı karşılamak üzere size verilen araçtır.
İkame Araç Bedeli Nasıl Hesaplanır?
İkame araç bedelinin hesaplanması birkaç temel faktöre dayanır:
Araç Türü ve Segmenti: Lüks araç ile ekonomik sınıf bir araç arasında ciddi fiyat farkı olabilir.
Kiralama Süresi: Aracın serviste kaldığı toplam gün sayısı.
Piyasa Kira Fiyatları: Aynı segmentteki araçların günlük ortalama kira bedeli.
Hesaplama Formülü:
Günlük İkame Bedeli (GİB) x Onarım Süresi (OS) = Toplam İkame Bedeli
Örnek üzerinden açıklamak gerekirse:
2025 Model, 50.000 KM
Kiralama Teklifleri: Firma A? 3.000 TL / Firma B? 4.000 TL Ortalama Günlük Bedel: 3.500 TL
Onarım Süresi: 10 gün
Toplam İkame Araç Bedeli: 10 x 3.500 TL = 35.000 TL
Ankara Avukat Desteği için Tıklayınız.
Araç Mahrumiyet Bedelini Kim Öder?
İkame araç bedelinin karşılanmasında birkaç farklı taraf sorumlu olabilir. Bunlar:
- Kasko Sigortası (Kendi Sigortanız)
Eğer kasko poliçenizde “ikame araç klozu” yer alıyorsa, kusur durumuna bakılmaksızın sigorta şirketiniz size belirli bir gün sayısına kadar ikame araç temin etmekle yükümlüdür. Dikkat: Kasko poliçesinde yer alan klozun kapsamı ve süresi önemlidir. Kimi poliçelerde bu süre 7 gün, kimilerinde 15 gün olabilir.
- Zorunlu Trafik Sigortası (Karşı Tarafın Sigortası)
Zorunlu trafik sigortası (ZMSS), temel olarak karşı tarafa verilen maddi zararları karşılamakla yükümlüdür. Ancak poliçede ikame araç klozu yer almıyorsa, bu bedel zorunlu trafik sigortası kapsamında ödenmez.
- Kusurlu Sürücü veya Araç İşleteni
Eğer karşı taraf kazada kusurlu ise, araç sahibi veya sürücüye karşı ikame araç bedeli/araç mahrumiyet bedeli davası açılabilir. Bu talep, sigortanın kapsam dışı kaldığı durumlarda geçerlidir.
Araç Mahrumiyet Bedeli Hangi Durumlarda Ortaya Çıkar?
Trafik kazası sonucu aracın serviste kalması, Gerçekleşen kazada kusurlu olunmaması,
Onarım süresinin uzun sürmesi nedeniyle aracın kullanılamaması, Aracın günlük hayatta veya işte aktif şekilde kullanılıyor olması, Ticari araçlarda kazanç kaybının meydana gelmesi,
Araç Mahrumiyet Bedeli Ne Kadar? (2025)
Araç mahrumiyet bedeli; aracın markası, modeli, hasarın büyüklüğü ve onarım süresine bağlı olarak değişkenlik gösterir. 2025 yılı özelinde;
Ekonomik Araçlar İçin: Günlük 1.500 TL – 2.500 TL arası Orta Segment Araçlar İçin: Günlük 2.500 TL – 4.000 TL arası
Lüks Araçlar İçin: Günlük 4.000 TL – 10.000 TL’ye kadar çıkabilir
Araç Mahrumiyet Bedeli Nasıl Talep Edilir?
- Sigorta Şirketinden Talep: Sigorta poliçesinde araç mahrumiyet bedeli bulunması halinde; Yazılı başvuru yapılır (e-posta, iadeli taahhütlü mektup, noter ihtarı). Yasal süre (15 gün) içinde ödeme yapılmazsa, tahkim, dava veya icra takibi yoluna gidilebilir.
- Şahıslardan Talep: Kusurlu sürücüye, araç malikine veya araç işletenine doğrudan ilamsız takip başlatılabilir. Ödeme yapılmazsa, itirazın iptali davası açılarak yasal süreç devam ettirilebilir.
Araç Mahrumiyet Bedeli İtiraz
Bir trafik kazası sonrası talep edilen araç mahrumiyet bedeli, bazen sigorta şirketi tarafından eksik ödenebilir ya da hiç kabul edilmeyebilir. Bu durumda araç sahibi, yapılan ödemenin yetersiz olduğuna veya tamamen reddedildiğine dair itiraz hakkını kullanabilir. Ancak genellikle araç mahrumiyet bedeli sigorta kapsamında kalmadığından kazaya sebebiyet veren araç işleteni, araç maliki veya şoförden tahsil edilir.
Araç Mahrumiyet Bedeline İtiraz Nedenleri
Sigorta şirketi ya da karşı taraf, aşağıdaki gerekçelerle ödeme yapmayabilir veya düşük ödeme teklif edebilir:
- Aracın serviste kaldığı gün sayısını az gösterme,
- Aracın günlük kazanç değerini düşük hesaplama,
- Aracın ticari değil, binek araç olduğunu ileri sürme,
- Onarım süresinin uzunluğunu kabul etmeme,
- Kusur oranına itiraz etme.
Trafik kazası sonucunda aracınızın bir süreyle kullanılamaz hale gelmesi, hem zaman hem de maddi olarak sizi zor durumda bırakabilir. Ancak hukuki yollarla bu mağduriyetin telafi edilmesi mümkündür. Eğer aracınız: Kazaya karıştıysa, Onarım süresince kullanılamadıysa ve bu süreçte gelir kaybı yaşadıysanız, hak ettiğiniz araç mahrumiyet bedeli tazminatını Ankara avukat aracılığı ile dava yoluyla talep edebilirsiniz.
Trafik kazaları, hem fiziksel hem de maddi anlamda birçok mağduriyet doğurabilir. Bu mağduriyetlerden biri de, kazaya karışan ve serviste onarımı süren aracın kullanılamaması nedeniyle ortaya çıkan araç mahrumiyet bedelidir.
Ankara’da trafik kazası sonrası araç mahrumiyet tazminatı talep etmek isteyen kişiler için hukuki destek, sürecin sağlıklı ve hızlı ilerlemesi adına büyük önem taşır. Her ne kadar mağdurun hakkı açık olsa da, bu tür tazminatlar genellikle sigorta şirketleri veya karşı taraf tarafından eksik ya da hiç ödenmeyebilir. İşte bu nedenle, Ankara avukat ile çalışmak sürecin eksiksiz yönetilmesi adına avantajlar sağlar.
Araç Mahrumiyet Bedeli Tazminatı Davası: Yargılama Süreci ve Mahkeme Yetkisi (2025)
Trafik kazası veya benzeri bir olay sonrası aracınızın kullanılamaz hale gelmesi durumunda ortaya çıkan zararların başında araç mahrumiyet bedeli gelir. Bu zarar kalemi, mağdurun ulaşım hakkının engellenmesi ve aracın onarım süresince kullanılamaması nedeniyle oluşur.
Araç Mahrumiyet Bedeli Davasında Görevli Mahkeme: Bu dava, özel araçlar için farklı, Ticari araçlar için farklı mahkemelerde görülmektedir. Davanın açılacağı mahkeme, aracın kullanım amacına göre değişiklik gösterir:
Hususi (Binek) Araçlar İçin Görevli mahkeme: Asliye Hukuk Mahkemesi
Ticari Araçlar İçin (Taksi, Kamyonet, Servis vb.) Görevli mahkeme: Asliye Ticaret Mahkemesi Eğer bulunduğunuz yerde Asliye Ticaret Mahkemesi yoksa, davalar Asliye Hukuk Mahkemesi’nde, ticaret mahkemesi sıfatıyla görülmektedir.
Ticari Araçlarda Arabuluculuk Zorunlu mu?
Evet. Eğer araç ticari amaçla kullanılıyorsa (örneğin taksi, minibüs, servis aracı gibi) ve kazadan dolayı gelir kaybı yaşandıysa, dava açmadan önce zorunlu arabuluculuk sürecine başvurulması gereklidir. Aksi takdirde dava, usulden reddedilebilir.
Zamanaşımı Süresi Nedir?
Türk Borçlar Kanunu’na göre araç mahrumiyet bedeline ilişkin dava açma süresi: Genel zamanaşımı özelinde 2 yıldır. Ancak bazı durumlarda, eğer haksız fiilden doğan tazminat davası söz konusuysa, 10 yıllık genel zamanaşımı süresi uygulanabilir.
Evet. Kiralama yapmamış olsanız bile Yargıtay kararları uyarınca benzer araçların piyasa rayiç bedeli dikkate alınarak tazminat hesaplanır.
Evet. Mahkeme, sadece aracın serviste kaldığı süreyi dikkate alır.
Kusurlu taraf sizseniz, ancak kasko poliçenizde ikame klozu varsa, sigorta şirketinizden tazminat talep edebilirsiniz.
