Oda ve Borsaların Verdiği Disiplin ve Para Cezalarına İtiraz

Oda ve Borsaların Verdiği Disiplin ve Para Cezalarına İtiraz

Oda ve Borsaların verdiği disiplin ve para cezalarına itiraz 2 Mart 2005 tarihli 25743 sayılı resmi gazete yayınlanan ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 21, 43, 87 ve 93 üncü maddelerine dayanılarak hazırlanan “Oda Ve Borsa Üyelerine Verilecek Disiplin Ve Para Cezaları İle Disiplin Kurulu Ve Yüksek Disiplin Kurulu Hakkında Yönetmeliği” çerçevesince yapılır. Bu yönetmeliğe göre para cezaları ve disiplin cezaları iki ayrı başlık altında incelenmiştir. Ticaret odaları ve Ticaret borsaları üyelerine tescil şartlarına uymamaktan, haksız rekabet, ihale, oda ve borsanın koyduğu kurallara aykırılık vs gibi sebeplerle üyelerine disiplin ya da para cezası verebilir. Bu yazıda özellikle Ticaret odası ve ticaret borsasının üyelerine kestiği cezalara itirazı, dilekçe örneklerini ve itiraz usul ve sürelerinden bahsedeceğiz. Yazımıza başlarken oda ve borsa mevzuatının uzmanlık gerektiren bir alan olduğunu TOBB merkezinin de bulunduğu ankara avukat danışmanlık hizmeti almanızı tavsiye ederiz.

Disiplin Cezalarına İtiraz

Oda Ve Borsa Üyelerine Verilecek Disiplin Cezaları İle Disiplin Kurulu Ve Yüksek Disiplin Kurulu Hakkında Yönetmelik ticaret bakanlığı tarafından uygulanır. Bu yönetmelik; her meslek örgütünün olduğu gibi ticaret odası ve borsalarının kurullarını, disiplin cezalarının nasıl verildiğini ve itiraz prosedürünü düzenler. Prosedür şu şekildedir: 

1. Oda ve Borsaların disiplin kurulu aralarından birini soruşturmacı olarak tayin eder.
2. Soruşturma sonucu disiplin konusu meslek odası ya da genel kurallara aykırılık tespit edip disiplin suçunun işlendiğine kanaat getirirse bunu teklif olarak Oda borsa meclisine sunar.
3. Disiplin kurulu bu tekliften önce muhatabı dinleyip savunmasını almak, savunma için üyeye 10 günlük süre tanımak zorundadır. Tanımazsa disiplin cezası usulsüz olacağından itiraz edilebilir.
4. Meclis, bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen uyarma, kınama, üyelikten geçici çıkarma ve üyelikten uzun süreli çıkarma cezalarının verilmesine ilişkin disiplin kurulunun önerisini, bu önerinin meclis başkanına sunulmasından itibaren en geç iki ay içinde onaylar veya reddeder. Disiplin cezası verilmesi ayrıca para cezası verilmesini engellemez.
5. Yetkili Kurullar, ihbar ve şikâyetin vuku bulduğu tarihten itibaren en geç 10 gün içinde soruşturmaya başlamak ve en geç iki ay içinde sonuçlandırmak zorundadırlar.
6. Karar gerekçeli olarak 10 gün içinde üyeye tebliğ edilmelidir.

Disiplin Cezasını Gerektiren Haller

Oda ve Borsaların kuruluş tüzüklerinde harici ve özel maddeler olabilse de Ticaret Kanunu ve ilgili yönetmeliklerce genel olarak disiplin cezasını gerektiren haller şunlardır:

1. Uyarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:
   1. Mesleğin onur ve muteberliğine uygun olmayan hareketlerde bulunmak,
   2. Yönetim kurulunca yapılan davet ve talebin gereğini mazeretsiz olarak yerine getirmemek
   3. Üyesi olduğu ticaret odası ya da borsasının saygınlığını sarsan sözler söylemek
   4. İş ilişkisinde terbiye ve nezakete aykırı davranmak,
   5. Kendi mevzuatı çerçevesince uyarıyı gerektiren eylem ve davranışları işlemek.
2. Kınama cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:
   1. 1. 1. Üyesi olduğu Ticaret odası ya da Ticaret Borsasının itibarını zedeleyici asılsız paylaşım veya fiillerde bulunmak,
         2. İş yaparken taahhütlerini yerine getirmemek,
         3. İşçi, müşteri, tedarikçi ya da diğer oda üyeleri hakkında haksız ithamda bulunmak,
         4. Sattığı malın niteliği veya miktarı bakımından gerçeğe aykırı beyanda bulunmak,
         5. Bozuk ya da hileli tartı aletlerini bilerek kullanmak,
         6. Uyarma cezası alan üyenin, iki yıl içinde aynı cezayı gerektirecek yeni bir davranışta bulunması,
         7. Organ seçimlerinin düzen içinde ve sağlıklı biçimde yürütülmesi amacıyla, hâkimin ve/veya seçim sandık kurulunun aldığı tedbirlere uymamak,
         8. Mal ve hizmetlere ilişkin azami fiyat tarifelerini bulundurulması gerekli yerlerde bulundurmamak veya bu tarifelere uymamak,
         9. Kendi mevzuatı çerçevesince kınamayı gerektiren eylem ve davranışları işlemek.
3. Üyelikten geçici çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:
   1. 1. Kınama cezası alan üyenin, beş yıl içinde aynı cezayı gerektirecek yeni bir davranışta bulunması,
      2. İlgili mevzuatta üyelikten geçici çıkarma cezası ile cezalandırılması öngörülen fiil ve hallerde bulunulması.
4. Üyelikten uzun süreli çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:
   1. Üyelikten geçici çıkarma cezası alan üyenin, üç yıl içinde kınama cezasını gerektirecek yeni bir davranışta bulunması,
   2. İlgili mevzuatta üyelikten uzun süreli çıkarma cezası ile cezalandırılması öngörülen fiil ve hallerde bulunulması

İtiraz Prosedürü

Ticaret odası ya da Ticaret Borsası tarafından üyeye verilen disiplin cezasının (uyarma cezası hariç) tebliğinden 15 gün içinde Oda ve Borsaların meclislerine, meclislerce verilen cezalara karşı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yüksek Disiplin Kuruluna, TOBB tarafından verilen disiplin cezalarına karşı ise Ticaret Mahkemelerine itiraz edilebilir. Uyarı cezası dışındaki disiplin cezaları kesinleşmeden uygulanamaz. (Bkz: Ticaret Ve Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Deniz Ticaret Odaları Ve Ticaret Borsaları Üyelerine Verilecek Disiplin Cezaları Hakkında Yönetmelik)

Para Cezalarına İtiraz

Oda ve Borsalar Meclisi tarafından yönetmelikle sayılan durumların varlığı halince para cezası verilmesine karar verilebilir. Bu karardan önce yukarıda disiplin cezasında anlatıldığı gibi disiplin kurulu tarafından bir tahkikat yapılmalıdır. Bu tahkikat sırasında üyeye savunma hakkı kapsamında 10 gün süre vermek zorundadır Aksi takdirde para cezası veremez. Para cezasını gerektiren haller şu şekildedir.

1. Mevzuata uygun olarak kayıt ve tescil muamelelerini yaptırmamak veya tescil ve ilanı gerekli değişiklikleri bildirmemek,
2.  Yetkili organlarca alınan kararlara uymamak,
3. İmalatta, mal ve hizmet arzında sağlık kurallarına uymamak, Bozuk ya da hileli tartı aletlerini bilerek kullanmak,
4. Hileli, paçalı veya standartlara aykırı ve kalitesiz mal üretmek ve satmak.

İtiraz Prosedürü

Ticaret odası ya da Ticaret Borsası Meclisi tarafından üyeye verilen para cezasına karşı tebliğden itibaren 30 gün içinde Yetkili İdare Mahkemesinde itiraz edilir. Oda ve borsa mevzuatının uzmanlık gerektiren bir alan olduğu için TOBB merkezinin de bulunduğu ankara avukat danışmanlık hizmeti almanızı tavsiye ederiz.