Memur atama iptal davası, kamu görevlilerinin görev yerlerine ilişkin yapılan atama işlemlerinin hukuka aykırı olduğu iddiasıyla açtığı idari dava türüdür. Bu dava ile memurlar, atama kararının iptalini ve işlemin uygulanmasının durdurulmasını talep edebilir. Özellikle son yıllarda 657’ye tabi memur çalışanların yer değişikliği, naklen atama ya da atama talebinin reddi gibi işlemlere karşı açılan iptal davalarının sayısı ciddi artış göstermektedir. Bu makalede, memur atama iptal davası nedir, hangi şartlarda açılır, süreci nasıl işler ve dava süresince nelere dikkat edilmelidir gibi temel sorulara yanıt verilecektir.
Memur Atama İptal Davası Ne Anlama Gelir?
Devlet memurları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu çerçevesinde görevlerini sürdürür. Bu kapsamda memurların görev yerlerinin belirlenmesi, değiştirilmesi ya da başka bir kuruma atanması işlemleri tamamen idarenin yetkisi altındadır. Ancak bu yetki, kamu yararı, hizmet gerekleri ve hukuka uygunluk çerçevesinde kullanılmalıdır. Memur atama iptal davası, kamu personelinin görev yeri değişikliği, atanma talebinin reddi, isteği dışında başka bir göreve gönderilmesi gibi durumlarda gündeme gelir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve bağlı yönetmelikler çerçevesinde yapılan atama işlemlerinde hukuka aykırılık bulunması halinde, memur tarafından idare mahkemesinde iptal davası açılabilir. Bu davalar, idarenin tek taraflı olarak tesis ettiği işlemlerin yargı denetimine tabi tutulduğu davalardır. Bu kapsamda eğer bir memur;
Kendi isteği dışında başka bir yere atanmışsa,
Atanmak istediği yere atanma talebi reddedilmişse,
Disiplin soruşturması gerekçe gösterilerek atama yapılmışsa,
Kurumlar arası geçiş talebi hukuka aykırı biçimde reddedilmişse vb. Sebeplerle İdare mahkemesinde memur atama iptal davası açma hakkına sahiptir.
İdari İşlemdeki Hatalar Neler Olabilir
Atama Yetkisinin Aşılması: İlgili makamın, yasal sınırlarının dışına çıkarak atama yapması.
Şekil Yönünden Hata: Atama işleminin usulüne uygun yapılmaması (eksik belge, usulsüz karar vb.). Sebep Yönünden Hukuka Aykırılık: Atamaya dayanak gösterilen nedenin gerçeği yansıtmaması.
Amaç Saptırması: Kamu yararı dışında, cezalandırma gibi amaçlarla yapılan atamalar.
Ayrımcılık: Cinsiyet, mezhep, siyasi görüş gibi kişisel nedenlerle yapılan ayrımcı atamalar. Bu tür işlemler, hizmet gerekleri, disiplin soruşturmaları, rotasyon, kurumlar arası geçiş, eş durumu, sağlık mazereti gibi gerekçelere dayandırılsa da, hukuka aykırı oldukları takdirde iptalleri mümkündür.
Memur Atama İptali Davasında Sık Karşılaşılan Hukuka Aykırılıklar
Memur atama iptal davası aşağıdaki gibi pek çok gerekçeye dayanılarak açılabilir: Eş durumu gibi mazeretlerin dikkate alınmadan yapılan atamalar,
Sağlık problemleri nedeniyle atama talebinin karşılanmaması,
Disiplin cezası verilmeden re’sen yapılan görev yeri değişiklikleri, Kurumlar arası geçişlerde muvafakat verilmemesi,
Aynı durumda olan emsal personelin farklı muameleye tabi tutulması, Keyfi ya da cezalandırma amacı taşıyan atama kararları,
Tercih dışı, alt bölgeye ya da kadrosuz birimlere yapılan atamalar. Mazeretlerin dikkate alınmaması,
Rotasyon süresine uyulmaması,
Atama kararı alınırken savunma hakkı tanınmaması, Atama işleminin gerekçesiz ya da dayanıksız olması,
Bu tür durumlarda memur, işlemin iptali ve yürütmenin durdurulması için idare mahkemesine başvurabilir.
Davanın Açılma Süresi ve Usulü
Atama kararının veya atama talebinin reddine ilişkin işlemin tebliğinden itibaren 60 gün içinde idare mahkemeleri nezdinde memur atama iptal davası dava açılmalıdır. Bu süre kesin süredir ve sürenin aşılması halinde dava reddedilebilir.
Davayı Açmadan Önce İdareye Başvuru Gerekli Midir?
Hayır, memur doğrudan idare mahkemesinde dava açabilir. Ancak isterse önce ilgili kuruma yazılı başvuru yaparak atama kararının geri alınmasını talep edebilir. Bu işlem, dava sürecinde olumlu etki yaratabilir fakat zorunlu değildir. Somut olaya göre değişmekle birlikte vakit kaybının önüne geçilmesi amacıyla doğrudan dava açılarak yürütmenin durdurulması alınması çok daha makul bir seçenek oluşturmaktadır.
Memur Atama İptal Davası Yetkili Mahkeme
Atama işlemi nereye yapılmışsa, o yerin idare mahkemesi yetkilidir. Ancak bazı özel durumlarda (örneğin bakanlık merkezi atamaları), Ankara İdare Mahkemeleri yetkili sayılabilir. Bu nedenle atama yapılan birimin merkezi ve memurun önceki görev yeri dikkatle incelenmelidir.
Yürütmenin Durdurulması Talebi Nedir?
Yürütmenin durdurulması, atama işleminin dava süresi boyunca geçici olarak askıya alınmasıdır. Memur, atama nedeniyle telafisi güç zararlar yaşayacağını ve işlemin açıkça hukuka aykırı olduğunu ispatlayabilirse, mahkeme yürütmenin durdurulmasına karar verebilir. Bu karar sayesinde memur, dava süresi boyunca eski görevinde kalabilir ya da atama işleminin uygulanması durdurulabilir.
Duruşma Yapılır mı?
İdari davalar genellikle dosya üzerinden sonuçlandırılır. Ancak taraflardan biri duruşma talep ederse, mahkeme uygun görmesi halinde duruşma açabilir. Bu durumda taraflar mahkemede sözlü savunma yapma hakkına sahip olur.
Memur Atama İptali Davasında Deliller Nelerdir?
İdari yargıda yazılı belgeler büyük önem taşır. Ancak tanık ifadesi veya yemin gibi deliller geçerli değildir. Memur, davasını desteklemek için şu belgeleri sunabilir:
Sağlık raporları,
Eş durumu belgeleri,
Eğitim belgeleri (çocukların durumu),
Disiplin cezası verilmediğini gösterir yazılar, Emsal personel listeleri.
Memur Atama İptal Dava Süreci Ne Kadar Sürer?
Memur atama iptal davası idare mahkemesinin iş yüküne göre değişmekle birlikte genellikle 4–8 ay arasında sonuçlanmaktadır. Yürütmeyi durdurma kararları ise daha kısa sürede, 1-2 ay içinde verilebilir.
Dava Açarken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Tebliğ tarihinden itibaren 60 günlük süreye dikkat edin. İlgili belgeleri eksiksiz toplayarak dava dilekçenize ekleyin. Mümkünse uzman bir Ankara avukat hukuki destek alın. Yürütme durdurma talebini mutlaka dilekçede açıkça belirtin.
Atama İptal Davalarında Avukatla Çalışmak Gerekli mi?
Her ne kadar avukatla dava açmak zorunlu olmasa da, idare hukuku uzmanı bir Ankara avukat ile çalışmak: Davanın usulüne uygun şekilde yürütülmesi, Yürütmenin durdurulması kararı alınması, Hukuki hak kayıplarının önlenmesi ve takibi uzmanlık isteyen bir dava açısından önemlidir. Ankara avukat aracılığı ile atama iptal davası takibi ve hukuki danışmanlığı alınması önerilmektedir.
Sonuç olarak, memur atama iptal davası, kamu görevlilerinin idare tarafından yapılan atama işlemlerine karşı hukuki denetim yoludur. Her atama işlemi, kamu yararı ve hizmet gerekleri çerçevesinde yapılmak zorundadır. Bu ilkelere aykırı işlemler, idare mahkemelerinde iptal edilebilir.
Eğer siz de hukuka aykırı şekilde atandığınızı ya da atama talebinizin haksız yere reddedildiğini düşünüyorsanız, memur atama iptali davası açarak haklarınızı arayabilirsiniz. Aşağıda memur atama iptal davası dilekçe örneğini siz değerli okuyucularımızla paylaşmaktayız.
Memur Atama İptal Davası Ne Anlama Gelir?
Sıkça Sorulan Sorular
Tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde dava açılmalıdır.
Atama işlemi geçersiz sayılır ve memur eski görevine iade edilir. Uygun hallerde tazminat da talep edilebilir.
Görevli mahkeme idare mahkemeleri olup, yetkili mahkeme ise istisna arz etmekle birlikte atama işlemi nereye yapılmışsa, o yerin idare mahkemesidir
